Նավթի գնի 25 տոկոս անկումն ի՞նչ ազդեցություն կունենա համաշխարհային շուկայի, իսկ Համաշխարհային ֆոնդային շուկայի ապակայունացումը իր հերթին ինչպե՞ս կանդրադառնա Հայաստանի տնտեսության վրա:
Թեմայի շուրջ մեր զրուցակիցն է տնտեսագետ Վարդան Բոստանջյանը:
- Պետք է ասեմ, որ նավթի գնանկումը համաշխարհային շուկայում ընդհանուր առմամբ բացասական ազդեցություն է ունենալու: Ընդհանրապես, հատկապես ստրատեգիական բնույթի ռեսուրսները բոլոր միջազգային շուկաներում ակնհայտորեն ենթադրում են գործարքների տրոհում: Ճիշտ է, Հայաստանի Հանրապետության տնտեսության վրա ազդեցությունը շատ մեծ չի կարող լինել, բայց այդուհանդերձ կլինեն տարբեր անուղղակի բացասական ազդեցություններ: Մասնավորապես՝ արտաքին գործարքների տրանսվերների առումով: Այսինքն, այն բոլոր ֆինանսական հոսքերը, որոնց առումով Հայաստանի Հանրապետության կողմից գործարքները առնչվելու են լրացուցիչ ռիսկերի հետ, տեղի են ունենալու սահմանափակումներով: Վատագույն դեպքում, օրինակ, Իրանի Իսլամական Հանրապետության հետ ունեցած կապերը, ուզում ենք, թե չէ, որոշակիորեն սահմանափակվում են, իսկ Հայաստանի Հանրապետության համար դա չափազանց կարևոր նշանակություն ունեցող տնտեսական գործոն է: Այդուհանդերձ, այս ամենը խոշոր առումով Հայաստանի համար մեծ հարված չէ՝ պայմանավորված մեր տնտեսության ավելի զուսպ, փոքր չափերով:
- Ռուսաստանը ևս հանդիսանում է Հայաստանի առևտրատնտեսական կարևոր գործընկերներից մեկը: Ի՞նչ ազդեցություն կունենան նավթի գնանկման հետ նշված զարգացումները ՌԴ-ի հետ կապված:
- Չէի ուզենա ավելի պեսիմիստական իրավիճակներ նկարագրել, բայց օրինակ գազամատակարարման ոլորտում, կորոնավիրուսի պատճառով գնանկում կլիներ, թե չէր լինի, մենք արդեն իսկ ունեինք խնդիր՝ թանկացման ուղղությամբ: Ստեղծված իրավիճակում, բնականաբար, ռիսկերը ավելի մեծանում են: Անկախ այն բանից, որ այս խնդիրը պարունակում է քաղաքական երանգ, գումարվում է նաև գնանկումը: Անկախ նրանից՝ կլինի սակագնի սահմանում, կլինեն բանակցություններ, մենք միևնույնն է հայտնվելու ենք լրացուցիչ դժվարությունների առաջ:
- Ի՞նչ քայլեր պետք է ձեռնարկի Հայաստանի կառավարությունը ստեղծված իրավիճակից առանց ցնցումների դուրս գալու համար:
- Անշուշտ պետք է կատարվեն քայլեր, որոնք պայմանավորված կլինեն տնտեսության մեջ ռիսկը նվազեցնելու մտահոգությամբ: Հատկապես պետք է արվեն գործողություններ, որոնք կարտահայտվեն նմանատիպ ռեսուրսների տիրոջ հետ գործարքներով, դրա հետ կապված ռիսկերի կառավարումով: Այդ առումով, մեր իշխանությունները ակնհայտորեն պետք է դիմակայող գործունեություն ծավալեն, ավելի ռացիոնալ ֆինանսական ռեսուրսների տեղադրությամբ: Կառավարությունը պետք է կարևորի հատկապես տնտեսական քաղաքականության մեջ ռիսկային գործունեության սահմանափակումը:
Մելանյա Ծառուկյան