Մինչ սպասվում էր, թե 2020 թվականի դիմորդները հեշտությամբ կարող են հաղթահարել ուսանող դառնալու շեմը, քանի որ արտակարգ դրությամբ պայմանավորված՝ դիմորդներն այս տարի բարձրագույն ուսումնական հաստատություններ պետք է ընդունվեին՝ հանձնելով ընդունելության ընդամենը մեկ քննություն, պարզվում է՝ հակառակն է տեղի ունեցել: Այս օրերին արտակարգ դրություն և արտակարգ իրարանցում է սկսվել դիմորդների և նրանց ծնողների շրջանում: «ՉԻ» խմբագրությունը նրանցից բազմաթիվ ահազանգեր է ստանում՝ կապված քննությունների ընթացքի հետ՝ թե՛ բովանդակային, թե՛ տեխնիկական առումներով:
Պարզվում է՝ իշխանափոխությունից հետո Հայաստանի կրթական համակարգում, ներառյալ ընդունելության քննությունները, ոչինչ չի փոխվել: Նույն բյուրոկրատիզմը, նույն մոտեցումները և նույն դժգոհությունները:
Քննությունների բովանդակային թերություններին ավելացել են նաև տեխնիկականները:
Դիմորդներին ու նրանց ծնողներին զայրացրել է այն փաստը, որ նույնիսկ դրական միավորներ ստացած դիմորդները չեն ընդունվել բուհ՝ ոչ առաջին, ոչ էլ հաջորդիվ նշված հայտերով: Նրանց ԳԹԿ-ից պատասխանել են, թե կարող են այլ բուհերի թափուր տեղերի համար դիմել, սակայն դիմորդները դժգոհում են, որ այդ համալսարանները պետական չեն:
Իրավաբանական ֆակուլտետ դիմած և 18,5 միավորով ԲՈՒՀ չընդունված Նարինե Սահակյանը «ՉԻ» հետ զրույցում նշեց, որ իրեն պարզաբանել են՝ եթե կարդացած լիներ պայմանագրով նախատեսված 58-րդ կետը, կհասկանար, որ նախապատվությունը տրվում է միայն առաջին հայտին: Նարինեի խոսքով՝ ինքը կարդացել է պայմանագրի բոլոր կետերը, սակայն չի պատկերացրել, թե ինչ է պահանջվում: Իսկ Արթուրը, որը քննություն է հանձնել ֆիզիկա առարկայից, մեզ հետ զրույցում նշեց, որ տասնյակ պատասխաններ սխալ են հրապարակվել, մի քանի անգամ ահազանգելուց հետո նոր ուղղվել է սխալը: Ինչպես նաև եղել են հարցեր, որոնք շտեմարանում ընդգրկված չեն եղել: Ֆիզիկա առարկայի քննության ժամանակ, օրինակ, հրապարակվել են նախորդ տարվա պատասխանները, իսկ ԳԹԿ պատասխանատուները պարզաբանել են, թե մասնագետն է շփոթվել:
Դիմորդներին ու ծնողներին վրդովեցրել է նաև անորոշ իրավիճակը: Ծնողներից Գայանեն նշեց, որ ԳԹԿ աշխատակիցների անտեղյակ անտարբերությունը ուղղակի հուսահատության էր հասցնում անորոշության մեջ հայտնված դիմորդներին: Այստեղ հստակ չէին պատասխանում հարցերին, ընդամենը ուղղորդում էին ուրիշ պատասխանատուի մոտ՝ ազատվելով պարզաբանում տալու ծանր պարտականությունից: Ծնողների խոսքով՝ վրդովեցնող էր նաև այն, որ դիմորդներն ու ծնողները մրցութային միավորները չէին տեսնում՝ գոնե մոտավոր պատկերացնելու համար, թե որքանով է երեխան հաղթահարել անցողիկ շեմը։
Պատասխանատուները խոստովանում են, որ որոշ բացթողումներ իսկապես եղել են, բայց ոչ բովանդակային։ Բոլոր թերացումները բացառապես տեխնիկական բնույթ են կրել։ Ինչ վերաբերում է դիմորդների զանգերին, ոչ թե անտեղյակություն կամ անտարբերություն է եղել, այլ պարզապես գերծանրաբեռնված աշխատանք, որի պատճառով հնարավոր չի եղել բոլորի հարցերին պատասխանել։
Կրթության փորձագետների խոսքով՝ գործող համակարգը պետք է փոխվի, քանի որ այն, ինչ այսօր կա, հակասում է բուհերի ինքնավարության սկզբունքին. բուհերը, ըստ էության, ուսանող ընտրելու իրավունք չունեն, մինչդեռ միջազգային հանրույթում ընդունված է, որ բուհերի ինքնավարության հիմքում լինի բուհի կողմից ուսանողի ընտրության սկզբունքը:
Ուսանողական քաղաքացիական նախաձեռնության անդամ Տիգրան Ազիզյանն էլ կարծում է, որ բարձրագույն կրթության ոլորտում կարճաժամկետ խնդիրների մասին խոսելուց առաջ անհրաժեշտ է ունենալ ռազմավարություն: Նրա կարծիքով՝ ակնհայտ է գործադրի ու օրենսդիրի վատ համագործակցությունը:
Հ.Գ. Ու մինչ ԿԳՍՄ և ԳԹԿ պատասխանատուները փորձում են պարզաբանումներ տալ ընդունելության քննությունների առնչությամբ ստեղծված խառնաշփոթի շուրջ, կրթությանն առնչվող այլ խնդիրներ ևս դարձել են հանրության մտահոգության առարկան: «Հայ եկեղեցու պատմություն» առարկան «Հայոց պատմություն» առարկայի դասավանդման շրջանակում ներառելու, հայ գրականության մեծերի ստեղծագործությունները հանրակրթական դպրոցի ծրագրից հանելու և «Հայ գրականություն» առարկայից «հայ» բառը դուրս մղելու ԿԳՍՄ նախարարության ներկայացրած նոր հայեցակարգը մասնագետների մտահոգության առարկան է դարձել:
«Կրթությունը որբի գլուխ չէ, որ ով հասնի, խուզի». ահազանգում են կրթության խնդրով մտահոգ մանկավարժներն ու կրթության փորձագետները:
Մելանյա Ծառուկյան