...

Թարս հայացքի ու թարս կապուտի արանքում

Թարս հայացքի ու թարս կապուտի արանքում

Մանրից մոտենում ենք Ադամին ու Եվային

Այս շաբաթը... բայց ինչի՞ մենակ էս շաբաթը, նախորդներն էլ... չտվեցին մեզ այդքան հուզող հարցի պատասխանը. հիմա էս վե՞րջն է, թե՞ ոչ: Չգիտենք, թեպետ այս շաբաթ մի քիչ ավելի վերջոտ իրադարձություններ տեղի ունեցան:

Ուրեմն՝ ապրիլի 15-ին ներկայացրել էինք Նիկոլ Փաշինյանի աստղագուշակը: Գրել էինք, որ երեքշաբթի օրը կգաղտնազերծի «Տիգրան Մեծի նամակագրությունը Միհրդատ VI Եվպատորի հետ, որտեղ Արցախին ինքնավարության կարգավիճակով թողել են Ատրպատականի կազմում»:

Սա հրապարակելուց մի քանի ժամ հետո ԱԺ ՔՊ խմբակցության պատգամավոր Հակոբ Ասլանյանը՝ անդրադառնալով Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարություններին, Արցախի կարգավիճակում նշաձողի իջեցմանը, հնարավոր զիջումներին և այլն, ասել է. «Մենք այսքան գովերգում ենք Տիգրան Մեծին, բայց Տիգրան Մեծը դրեց ծովից ծով Հայաստանի կործանման սկիզբը»:

Շատերին էր զարմացրել այս զուգադիպությունը: Բայց սա իրականում զուգադիպություն չէր: Մենք Տիգրան Մեծի մասին նշել էինք, քանի որ այս իշխանություններն իրենց ձախողումների, պարտությունների և մեղքերի համար ում ասես, որ չեն մեղադրում, ինչ փաստաթղթի ասես, որ հղում չեն անում: Ու այնքան կանխատեսելի են, որ մի քանի ժամվա ու բառի ճշգրտությամբ կարելի է կռահել, թե սրանք ինչ են ասելու հերթական «կռուտիտլամիշի» ժամանակ:

Բա եթե մեր համար են այս իշխանությունների քայլերը, մտքերը, գործողությունները կանխատեսելի, պատկերացնո՞ւմ եք, թե սրանք ինչքան կանխատեսելի են ադրբեջանցու կամ թուրքի համար: Եվ ընդհանրապես, աշխարհի համար: Կամ ինչպես Նիկոլ Փաշինյանն ասաց՝ միջազգային հանրության համար:

Բոլորն էլ տեղյակ են, թե սրանք ինչ են մտածում, ինչի մասին, ոնց են մտածում, սա ասելուց ինչ են պատասխանելու, սա ասելուց լռելո՞ւ են, թե՞ ոչ:

Այնպես որ, բոլոր զուգադիպությունները հեչ պատահական բնույթ չեն կրում:

Հա, 30 տարի է, նկատում ենք

Լրագրող Թաթուլ Հակոբյանն է գրել. «Նկատել ե՞ք՝ Տեր-Պետրոսյանի ամենակոշտ քննադատները, ժամանակին նրան թուրքամետ և Արցախը ծախող պիտակավորող ուժերն ու գործիչները, պատմաբանները այս օրերին հղում են կատարում այն փաստաթղթերին, որոնք ընդունվել են առաջին նախագահի ժամանակ, այդ թվում՝

1990թ օգոստոսի 23-ի Անկախության հռչակագիրը,
1991թ Սեպտեմբերի 21-ի Հանրաքվեն,
1992թ հուլիսի 8-ի Գերագույն խորհրդի հայտնի որոշումը,
1994թ Բուդապեշտի գագաթաժողովի տեքստի՝ Արցախյան հատվածը և այլն...

Հայի հետին խելքը, ցավոք»:

Սա գրելուց հետո հրապարակել  է մի հատված՝ 1994 ԵԱՀԿ Լիսաբոնի գագաթնաժողովի փաստաթղթից, մի հատված էլ՝ 1999թ. ԵԱՀԿ Ստամբուլի գագաթնաժողովի փաստաթղթից՝ գրելով. «Իսկ սա Լևոնի պարտվողական Լիսաբոնից և Քոչարյանի հաղթական Ստամբուլից հատվածներ են»:

Դե գիտեք, վերջին օրերին քոչարյանական սազանդարները նորից միացրել են այն պլաստինկան, ըստ որի՝ 1996-ին Տեր-Պետրոսյանը Լիսաբոնում վարի տվեց Ղարաբաղի հարցը, իսկ ահա 4 տարի անց Քոչարյանը գնաց Ստամբուլ ու Լևոնի սխալները շտկեց... մի տեղ էլ գրել էին, թե փառահեղ դիվանագիտական հաղթանակ է տարել: Շատ փառահեղ... այնքան, որ սևով սպիտակի վրա իր ստորագրած փաստաթղթով ամրագրվեց, որ Արցախի հարցը պետք է լուծվի տարածքային ամբողջականության սկզբունքով: Ամենաբարձր, համարյա անկախ, բայց տարածքային ամբողջականությունը կոնֆլիկտների լուծման դեպքում գերակա սկզբունք է:

Ստամբուլում Քոչարյանը ամփոփիչ փաստաթուղթը ստորագրելուց առաջ գլուխը քորել էր, մի 5 վայրկյան մտածել, Եվգենի Պրիմակովը մի հատ թարս նայել էր, ասել. տղա ջան, էդ Հայաստանում կգնաս քեզ մաչո կզգաս... վայրկենական ստորագրել էր:  

Ինչո՞ւ ենք սա հիշեցնում. որովհետև Քոչարյանը՝ Փաշինյանի պես, նույնպես կանխատեսելի էր: Պրիմակովը գիտեր դա: Պուտինն էլ դա գիտեր, երբ Քոչարյանին կանչեց մոտը, մի հատ թարս նայեց, դրանից հետո Իրան-Հայաստան գազատար կառուցելու փոխարեն մի հատ պոլ-դյույմ տրուբա քաշեցինք: Հույներն էլ գիտեին, երբ տարան, Էգեյան ծովում զբոսանավով մի երկու «կռուգ» պտտացրին, «Արմենտելով» հայերին 10 տարի կլպելու իրավունք ստացան: 

Հիմա մենք չգիտենք, թե միջազգային հանրությունից կոնկրետ ով է թարս նայել Նիկոլ Փաշինյանի վրա: Բայց այնպես է նայել, Արցախի կարգավիճակից մինչև Ղարաբաղյան շարժում, պատրաստ է ամեն ինչ մոռանալ:

Դրա համար էլ այսքան կանխատեսելի են, թե այս կամ այն իրավիճակում իրենց ինչպես կպահեն, ինչ կասեն, ոնց կասեն: Կանխատեսելի են իրենց կարճամտության, դեմագոգիայի, սեփական ձախողումներն ու պարտություններն ուրիշների վրա բարդելու մարմաջով: Նույնիսկ փաստերը, չոր փաստերը, որ դնում ես սրանց առջև, էլի ձևը գտնում են այդ փաստերը չընդունելու համար:

Հ.Գ.  Կանխատեսելի է, որ Թաթուլ Հակոբյանին կանխատեսելի շրջանակները վերջին շրջանում անվանում են թուրքամետ, սորոսական, գրանտակեր,  ամերիկացիների դրածո և այլն: Դե, իրենք փաստերին սովոր չեն, իրենցը պատմության դասագրքերն են, հեքիաթներն ու Perfect.tv-ն:

ՆՄԱՆԱՏԻՊ ՆՅՈՒԹԵՐ
Դեպի ՎԵՐ