Հանրային պահանջի արշավ
Լոռու մարզի Մեծ Այրում համայնքի բնակիչները դեռ նախորդ տարվանից արշավ են սկսել համագյուղացի Հարություն Դանիելյանի ընտանիքին հասցված վնասներին փոխհատուցում տալու նպատակով:
Փետրվարի 25-ին էլ հավաքվելու են համայնքում գտնվող «Նահատակ» պոչամբարի մոտ, տեղում իրավիճակին ծանոթանալու և իրենց պահանջները ներկայացնելու պատկան մարմիններին:
Պոչամբարին ամենամոտ գտնվող տունը Դանիելյաններինն է: Ընտանիքի անդամները հաճախ են գանգատվում առողջական խնդիրներից:
Հարություն Դանիելյանն անհանգստացած է հատկապես 3 անչափահաս երեխաների ճակատագրով: Նրանք հաճախ են պոչամբարի ափին խաղում և տրտնջում առողջությունից: Երեխաները մի քանի անգամ ստացիոնար և ամբուլատոր պայմաններում բուժում են ստացել: Որդին գանգատվում է աչքերի կարմրությունից: Բժիշկն ասել է, որ խնդիրը հնարավոր է օդի աղտոտվածությունից առաջացած լինի:
«Ստեղ հնարավոր չէ ապրել: 3 տարեկան երեխան խի՞ պիտի ասի գլուխս ցավում է, սիրտս խառնում է, էն մեկն ասում է՝ փորս ցավում է: Ամեն օր նույն վիճակն է, մենք էլ նույնը: Եթե ամռանը ճանապարհով անցնելիս լինեք, մի րոպե կանգնեք, աչքերդ չես կարողանա բացել, այ տենց վառում է»,- «ՉԻ»-ի հետ զրույցում սրտնեղեց Հարություն Դանիելյանը:
Հայրն էլ սրտանոթային հիվանդությունից է տառապում՝ ստենտավորում են արել:
Միայն Դանիելյանների ընտանիքում նման խնդիրներ ունեցողներ չկան. գյուղում շատ են բնակիչները, որոնք սրտանոթային հիվանդություններով և գլխացավերով են տառապում:
Ընտանիքը չի կարողանում նույնիսկ իր աճեցրած բանջարեղենից օգտվել: Անասնապահությամբ էլ չեն կարողանում զբաղվել և ապրուստ հոգալ:
«Հավի ձուն, որ տանում եմ Ալավերդի՝ ծախեմ, չեն առնում: Ասում են՝ ձեր Այրումի ձուն թունավոր է: Հավերն այդ պոչամբարի մոտ են լինում»,- դժգոհեց նա:
Համագյուղացուն օգնելու նպատակով էլ հանրային պահանջի արշավ են սկսել:
«Համայնքային համախմբման և աջակցության կենտրոն» ՀԿ-ի նախագահ Օլեգ Դուլգարյանի խոսքով՝ իրենք այդ օրը բոլորին են հրավիրում համայնք՝ իրավաբանների, բժիշկների, պատգամավորների, իսկ արշավի ժամանակ պոչամբարի հասցրած վնասներն ու իրենց պահանջները գրելու են և փոխանցելու պատկան մարմիններին:
Ծանր մետաղներ՝ միրգ-բանջարեղենում
2018-2019 թվականներին «Համայնքային համախմբման և աջակցության կենտրոն» ՀԿ-ի, «ԷկոԼուր» տեղեկատվական ՀԿ-ի, «Հայ կանայք հանուն առողջության և առողջ շրջակա միջավայրի» ՀԿ-ի և քիմիական անվտանգության հարցերով զբաղվող չեխական «ԱՐՆԻԿԱ» կազմակերպության համագործակցությամբ իրականացվել են հետազոտություններ, որոնք հիմնավորում են Մեծ Այրումում, Ախթալա համայնքի և Ալավերդի համայնքի մի շարք բնակավայրերում հանքարդյունաբերական աղտոտիչների առկայությունը և դրանց տարածումը հողերում, միրգ-բանջարեղենում և մարդու օրգանիզմում։
Նմուշառումներ են վերցվել նաև Դանիելյանների տնամերձ հողամասից և ընտանիքի անդամներից։ Վերցված հողի, միրգ-բանջարեղենի նմուշառումները ցույց են տվել տարածաշրջանում ծանր մետաղների բարձր կոնցետրացիաներ, որոնք գերազանցում են ազգային և միջազգային ստանդարտները բազմաթիվ անգամներ, մասնավորապես մեծ են մկնդեղի, կադմիումի և պղնձի քանակները։
Դիմելու են դատարան
Դանիելյանների ընտանիքը պահանջում է փոխհատուցում ստանալ բնակարանի և մշակման նպատակով ոչ պիտանի դարձած տնամերձ հողամասի դիմաց: Անցկացնել ընտանիքի անդամների առողջության համալիր բուժզննում։ Հիվանդությունների առկայության պարագայում ապահովել ընտանիքի անդամների անվճար լիարժեք բուժումը:
«Պահանջում ենք էկո վնասի փոխհատուցում: Հավաքվելու ենք և տվյալ ընտանիքի խնդիրներն ենք բարձրաձայնելու: Այդ ընտանիքի տունն անմիջապես պոչամբարի ափին է: Հիմա ամբողջ Հայաստանից փորձում ենք մարդկանց ներգրավել: Եթե նամակներ գրեցինք և դրանք մնացին անպատասխան, դիմելու ենք դատարան, արդեն կան փաստաբաններ»,- մանրամասնեց Օլեգ Դուլգարյանը:
Իսկ արշավի հաջորդ օրն արդեն Ալավերդի քաղաքում հանրային բնապահպանական դատարանը կքննարկի «Նահատակ» պոչամբարի հասցրած բնապահպանական և առողջապահական վնասները: Արձանագրված փաստերը կուղարկեն պատկան կառույցներին:
Մանյա Պողոսյան