Ջերմոցը քանդել է
Արարատի մարզի Դարակերտ համայնքի ֆերմեր Արմեն Սիմոնյանը քանդել է վարունգի ջերմոցը: Այժմ սածիլներն է ջերմոցից աղբավայր տեղափոխում: 2 ամիս առաջ վարունգ է ցանել, բայց հիմա ամեն ինչ վերացնում է: Պատճառը դրսից ներմուծվող գյուղմթերքն է: Ներկրված վարունգը տեղականի համեմատ էժան է վաճառվում, տեղականը մրցակցությանը չի դիմանում:
Արկղերով են վաճառվում, կիլոգրամը 450 դրամից սկսած: Մենք այդ գնով չենք կարողանում վաճառել, մեր բերքի ինքնարժեքը թանկ է նստում: Մրցունակ չենք, գազի գինը մեզ մոտ թանկ է»,- «ՉԻ»-ի հետ զրույցում դժգոհեց ֆերմերը:
Ասում է՝ գյուղատնտեսությունը քայքայման եզրին է: Իսկ ֆերմերը մտածում է, թե ինչպես է վարկերը մարելու:
«7 միլիոնի վարկ ունեմ: Մենք ունենք արտադրություն, որի ինքնարժեքը հավասար է, կամ նույնիսկ մի քիչ բարձր է ներկրվածների վաճառքի գնի համեմատ»,- նշեց Դարակերտի բնակիչը:
Փաստի առաջ նաև լոլիկ մշակողներն են կանգնած: Շուկայում այսօր ոչ մի կիլոգրամ հայկական լոլիկ չես գտնի, վաճառվող լոլիկները թուրքական են: Մոտավոր հաշվարկով 5 տոկոսն է տեղական: Ի տարբերություն այս մթերքների՝ պղպեղի մի մասը հայկական է:
Քիչ են մշակել
Ըստ ՊԵԿ-ի տվյալների՝ այս տարվա առաջին կիսամյակում Հայաստան է ներմուծվել 3496 տոննա լոլիկ, մինչդեռ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածում ներմուծված լոլիկը կազմել է ընդամենը 20տ:
Լոլիկը ներկրվել է Իրանից՝ 693, Վրաստանից` 46.1 և հիմնական քանակը` 2756 տոննան Թուրքիայից:
Ֆերմերի խոսքով՝ նախորդ տարի լոլիկ շատ են մշակել, երբ դրսից ներմուծել են, իրենք թուրքական լոլիկի գնից էլ էժան չեն կարողացել բերքն իրացնել: Այս տարի էլ քիչ են մշակել:
«Ներմուծում եղավ և ունեցանք լճացում: Այս տարի ջերմոցատերերի մոտ 70 տոկոսը լոլիկ, վարունգ, պղպեղ և այլ բանջարեղեն սկսեցին քիչ մշակել: Մեզ մոտ բանջարեղեն մշակելը ոնց որ հակացուցված լինի: Դրա համար աստիճանաբար սկսեցին ավելի շատ ներկրել: Յուրաքանչյուր ֆերմեր գիտեր, որ մինուսով է աշխատելու, դրա համար էլ չի ցանել»,- նկատեց հողագործը:
Թուրքական, պարսկական լոլիկները վաճառվում են կիլոգրամը 500 դրամով:
«Ինքնարժեքի և ներկրվածի գինը պետք է հավասար լինի, ոչ թե մեկը մյուսից ցածր ու բարձր: Այս պարագայում ներկրվածի գինը մեր արտադրանքի ինքնարժեքից բարձր է: 500 դրամ մեր արտադրանքի ինքնարժեքն է, որովհետև դեկտեմբերին բերքատվությունը ցածր է: Եթե գարնանը մեկ քառակուսի մետրից ստանում ենք մինչև 25 կիլոգրամ, ապա աշնանը մոտ 10-15: Ծախսերի 70 տոկոսը գնում է էներգակիրների վրա»,- բացատրեց հողագործը:
Ազգին թունավորում են
Հայաստանում մեծ թափով կառուցվում են ժամանակակից ջերմատներ: Բույսերը ոռոգվում են կաթիլային ոռոգման համակարգով, մշակության համար անհրաժեշտ բոլոր տեխնոլոգիաները նորարարական են: Չնայած աշխատանքի հեշտացմանը՝ Արմեն Սիմոնյանն այլ խնդիր է տեսնում:
«Հիդրոպոնիկան (բույսերի աճեցում առանց հողի) մեր ժողովրդի համար աբսուրդ է: Եթե հիդրոպոնիկայով մենք մշակում ենք բանջարեղեն, նշանակում է, որ թունավորում ենք մեր ազգին, որովհետև լրիվ նյութերը քիմիական են: Ճիշտ է՝ մարդ չի սպանում, բայց դանդաղ մահ է առաջացնում: Բույսը վիտամիններով հարուստ չէ: Մեզ էլ են հորդորում այս սիստեմով աշխատել, նշանակում է՝ մեր ազգի թշնամին ենք»,- նոր տեխնոլոգիայով աճեցված բույսերի վտանգավորությունն է ներկայացնում հողագործը:
Հիդրոպոնիկայով բանջարեղեն աճեցնում են «Սպայկա» ընկերությունն ու Հրազդանում գործող ջերմոցային տնտեսությունը: Այս ընկերությունների արտադրանքը մեր շուկայում գրեթե չի վաճառվում, արտահանվում է:
«Մեծ բիզնեսի արտադրանքը դուրս է գնում, իսկ միջին և փոքր բիզնեսն այսօր «կռախի» առաջ են»,- մատնանշեց մեր զրուցակիցը:
Գյուղացիները պնդում են՝ կարող են մեծ ծավալի բերք արտադրել: Չեն մշակում, որովհետև ներկրումների հետ չեն կարողանում մրցակցել: Ասում են, եթե պետությունը թույլ չտա, որ դրսից բերք մտնի, կարող են զարգացնել գյուղատնտեսությունը:
Մանյա Պողոսյան
«Չորրորդ իշխանություն», 13, 2019
