«ՉԻ»-ի զրուցակիցն է Ազգային ժողովի «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Արթուր Մանուկյանը:
- Պարոն Մանուկյան, դեմ քվեարկեցիք «Գույքահարկի մասին օրենքի» փոփոխություններին: Ըստ ձեզ՝ ինչո՞ւ այն շուտափույթ օրակարգ բերվեց և ընդունվեց՝ հանրային լայն քննարկումների չդրվելով:
- Կարծում եմ, որ այս օրենքը բազմաշերտ խնդիրներ ունի և ավելի քան համոզված եմ, որ նախքան ընդունվելը պետք է քննարկման դրվեր, պարզաբանումներ արվեր և հանրության հետ համաձայնության գային: Այդ ժամանակ, երբ օրենքն ընդունվեր, որևէ հարց չէր կարող ծագել հանրության մոտ: Ես բացթողում եմ համարում, որ օրենքը հանրային լայն քննարկման չդրվեց, պարզաբանումներ չտրվեցին: Մարդիկ գուցե քաղաքի պահպանման, զարգացման համար պատրաստ են նման և ավելի շատ վճարներ կատարելու, բայց քննարկում չի եղել: Դեմ եմ, որ այս տեսակ բազմաշերտ, նուրբ հարցերն առանց հանրային քննարկման, առանց հանրային կարծիքը հաշվի առնելու են ընդունվում: Ճիշտ եմ համարում, որ այսպիսի հարցերը, անկախ սոցիալական խնդիրներից, հանրային լայն քննարկման դրվեն: Գտնում եմ, որ հարկ վճարողների շրջանում պետք է իրազեկման աշխատանքներ կատարվեին, թե ինչու է անհրաժեշտ նման օրենքը: Հասկանում եմ, որ նման օրենքի անհրաժեշտություն կա, մարդիկ պետք է պատշաճ գույքահարկ վճարեն, բայց դրանց չափերը, ազդեցությունը պետք է ընդունելի լինեն հասարակության համար: Մարդ կա, ի վերջո, չի կարողանում այդքան գույքահարկ վճարել, չի գտնում, որ դա պետք է վճարել: Սա մեծ բացթողում է, ես դրա համար եմ դեմ քվեարկել:
- Մի կողմից կառավարությունը կորոնավիրուսի տնտեսական հետևանքները մեղմացնելու նպատակով 24 ծրագիր է կյանքի կոչում, մյուս կողմից էլ այս օրենքով հարկային բեռն է ավելացնում: Չե՞ք կարծում, որ այս քայլով պետությունը հակասում է իր որդեգրած սկզբունքներին:
- Օրինակ՝ Պետական եկամուտների կոմիտեն իր համար գործիքակազմ է ստեղծում, որպեսզի կարողանա հարկեր հավաքագրել, այդ մարդկանց գործն ամեն տեղից հարկ գտնելն է: Դա իրենց գործի բնույթն է, իսկ մեր գործի բնույթը այդ մարդկանց զսպելն է: Իրենք իրենց գործը լավ են արել, բայց զսպողները թերացել են: Օրենքը երկար ժամանակ բաց դրված է եղել քննարկման, դա գաղտնի չի արվել, բայց հանրությունը սովոր չէ, որ ինքը մտնի և ինչ-որ կայքից օրենքի մասին տեղեկություններ ստանա: Հանրությունն այդ օրենքից ոչինչ չի հասկանում: Իրենց կարող է թվալ, թե դա վատ է, բայց կարող է լինել լավ և հակառակը:
- Գույքահարկի նոր սանդղակում որպես հաշվարկի հիմք վերցվելու է գույքի շուկայական գնի մոտ 80 տոկոսը։ Գույքահարկի ամենաբարձր արժեքը Երևանում է: Եթե բնակարանի շուկայական գինը 50 միլիոն դրամ է, պետք է վճարեք 40 միլիոն արժողությամբ գույքի համար սահմանված գույքահարկ: Իրենց բնիկ երևանցի համարող մի շարք հասարակական գործիչներ ֆլեշմոբ սկսեցին գույքահարկի բարձրացման դեմ: Ճիշտ ե՞ք համարում, որ ճգնաժամի պահին մարդկանց գրպանին մեծ հարված են հասցնում:
- Ես արվեստագետ եմ, և իմ ընկերներից շատերն ապրում են քաղաքի կենտրոնում: Գիտեմ, թե այդ մարդիկ 30 տարի ինչպես են ապրում: Այդ մարդկանց վրա անընդունելի ծանր բեռ է նստելու: Մենք պետք է մարդկանց մատից փուշ հանենք, դրանով պետք է զբաղվենք: Էկոնոմիկայի, ֆինանսների նախարությունները կարող են փշեր դնել, դա իրենց պարտականությունն է, բայց մենք այդ փշերը պետք է հանենք: Գույքահարկը, երբ բարձրանում է, լցվում է համայնքային բյուջեն, և համայնքը պետք է այդ գումարները ծախսի՝ խնդիրները լուծելու նպատակով: Երբ Երևանում գույքահարկի գումար է հավաքվում, այն ծախսվելու է կենտրոնի վրա: Իրականում, եթե ճիշտ ընկալեինք օրենքը, գուցե այսքան չընդդիմանայինք, որովհետև երբեք պետության հետ գործընկերային հարաբերության մեջ չենք եղել և այդ զգացմունքը չունենք, որ պետությունը մեր ընկերն է: Երբ հարկ ես վճարում, ինչ-որ բանի համար ես վճարում, իսկ երբ արդյունքը տեսանելի չի լինում, այդ ժամանակ մարդիկ բողոքում են: Հիմա մենք գնում ենք դեպի այդ տեսակ պետության ուղղությամբ: Պետք է այնպես անեն, որ մարդիկ չմտածեն, թե իրենց վճարած գումարներն ուր են գնում: Մենք դեռ այս վստահության շերտը չենք ստեղծել:
- Ըստ փոփոխությունների՝ չհարկվող անշարժ գույք այլևս չի լինելու։ Հարկվելու է մինչև 3 մլն դրամ կադաստրային արժեք ունեցող գույքը: Արտոնություններ չի լինելու նաև սահմանամերձ բնակավայրերի համար: Ի՞նչ եք կարծում, սոցիալական լարվածության ֆոնին այս փոփոխությունները դժգոհության ալիք կբարձրացնե՞ն:
- Այստեղ բալանսավորելու լուրջ խնդիր կա: Պետք է նրբորեն այդ խնդիրը լուծենք՝ համընդհանուր համաձայնեցմամբ: Այս օրենքի ընդունման ժամանակ ես նման բան չեմ տեսել: Գտնում եմ, որ դժգոհությունների ալիքն արդեն բարձրացել է: Մարդիկ շատ-շատ մտահոգված են: Շատերը դեռ բարձրաձայն չեն բողոքել: Մարդիկ չեն հասկանում, թե ինչի համար պետք է այդքան շատ գույքահարկ վճարեն:
- Կարծում եք, որ պետք է չեղարկե՞լ գույքահարկի վերջին փոփոխությունները:
- Ես շատ կուրախանայի, որ այս օրենքը հետ բերվեր քննարկման փուլ: Գույքահարկի վերջին փոփոխությունները պետք է հանրային լայն քննարկման դրվի և ընդունվի հանրային համաձայնությամբ: Մարդիկ շատ հարցերի պատասխան չունեն: Օրենքը քննարկման չի դրվել, դրա համար էլ դեմ եմ քվեարկել:
Մանյա Պողոսյան
«Չորրորդ իշխանություն», թիվ 16, 2020